صادرات و ارز آوری در مرز دریایی آستارا/ لایروبی چالش مهم بندر

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها، مهدی حسین نژادی: بندر آستارا در تمام طول قرن نوزدهم تا ابتدای جنگ جهانی دوم یک بندر فعال واردات کالا، مصالح ساختمانی و فرآورده‌های نفتی از بندرهای مختلف دریای خزر بخصوص بندر باکو در جمهوری آذربایجان بود.

حال پس از تصمیم هیئت دولت وقت در سال ۸۷ مبنی بر انتقال مالکیت بندر آستارا از شیلات ایران به سازمان بنادر و دریانوردی و سپس تبدیل آن به منطقه ویژه اقتصادی در سال ۹۳ با وسعت ۶۰ هکتار با همراهی بخش خصوصی و اجرای یک طرح بزرگ ملی و بین المللی، شاهد حضور مجدد آستارا در بخش دریایی و در مبادلات دریای خزر به ویژه صادرات پس از سال‌ها عدم فعالیت بندری - تجاری هستیم.

با ایجاد مجتمع بندری آستارا که در مسیر جاده ابریشم و چهار راه کریدور شمال - جنوب قرار دارد و مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا است و در مقایسه با مسیرهای سنتی از حیث مسافت و زمان ۴۰ درصد کوتاه‌تر و به لحاظ هزینه ۳۰ درصد ارزان‌تر است که به راحتی می‌توان مزیت تجارت اقتصاد دریا محور را مشاهده کرد.

بندر آستارا فعال‌ترین بندر کشور در دوران کرونا

بندر آستارا در دوره شیوع کرونا و محدودیت‌های ناشی از آن، به عنوان فعال‌ترین بندر کشور نقش خود را به خوبی ایفا کرد و این نقش مهم نیز همچنان ادامه دارد و اقدامات انجام شده در توسعه زیرساخت‌های این بندر نیز قابل قدردانی است.

در سال‌های اخیر یکی از مهمترین اهداف مورد نظر در مجتمع بندری آستارا تبدیل آن به یک قطب قدرتمند و فعال در زمینه ترانزیت غلات است که بتواند در مقاطع ضروری در امر واردات این کالای استراتژیک نیاز بازار کشورهای آسیای میانه و عراق را تأمین نماید و این امر با سرمایه گذاری‌های خوب در بندر آستارا به تدریج چشم انداز روشنی را نشان می‌دهد.

اهمیت حمل و نقل ترکیبی

اتصال راه آهن ایران - جمهوری آذربایجان به مجتمع بندری آستارا، باعث ایجاد حمل و نقل ترکیبی در حوزه‌های دریایی، زمینی و ریلی خواهد شد و رونق اقتصادی بزرگی در پی خواهد داشت.

نزدیکی راه آهن به بندر آستارا بر اهمیت این بندرگاه مهم شمال کشور افزوده است و با تکمیل خط آهن آستارا - رشت، حمل و نقل ترکیبی فعالی در شهرستان مرزی بندر آستارا شکل خواهد گرفت.

بخش‌خصوصی در سال گذشته در این بندر بیش از ۱۰ هزار میلیارد سرمایه‌گذاری کرد و در حال حاضر مشکلات بخشی از زیرساخت‌های حوزه صادرات و واردات نیز در بندر آستارا رفع شده، اما همکاری اداره کل بنادر و دریانوردی گیلان برای تجهیز مجتمع بندری آستارا ضروری است.

لایروبی معضل بزرگ مجتمع بندری آستارا

در حال حاضر مهمترین معضل بزرگ بندر آستارا لایروبی آن برای ورود کشتی‌هایی بزرگ‌تر از دو هزار و ۵۰۰ تنی است. لایه‌برداری و افزایش عمق کانال ورودی بندرگاه آستارا، باعث خواهد شد تا کشتی‌های دریای خزر با هر اندازه و وزن در آن پهلو بگیرند و این لایروبی یک ضرورت است تا بندر آستارا مانند دیگر بنادر شمالی کشور عمق مناسب برای پهلوگیری کشتی‌های بزرگ تجاری را داشته باشد و طبق تعهد سازمان بنادر و دریانوردی، باید عمق مناسب برای تردد و پهلوگیری کشتی‌ها در این بندر ایجاد شود.

دیگر مشکل موجود در مجتمع بندری آستارا عدم اعمال کد گمرکی در سامانه جامع گمرک ایران است و این مشکل در حالی است که کد گمرکی بندر آستارا صادر شده و امیدواریم با همکاری گمرک جمهوری اسلامی ایران به زودی در سامانه گمرکی عملیاتی شود چرا که افزایش پهلوگیری کشتی‌های باری بزرگ و کوچک و تخلیه و بارگیری کالا در بندر آستارا روند رو به رشد تجارت و حمل و نقل برون مرزی از این مسیر آبی را نشان می‌دهد و ضروری است تا مسئولان ذیربط مشکلات اصلی این بندر را سریعاً رفع کنند.

افزایش تخلیه و بارگیری کالا

رئیس اداره بندر و دریانوردی شهرستان مرزی بندر آستارا در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه یک اسکله ۷۵ متری در بندر آستارا در دست احداث است و پس از بهره برداری آن و پایان یافتن لایروبی دهانه بندر، تعداد کشتی‌های تردد کننده بیشتر خواهد شد و ظرفیت تخلیه و بارگیری کالا از ۷۰۰ هزار تن به یک میلیون تن افزایش خواهد یافت، افزود: انواع چوب، تخته ام دی اف، کربنات کلسیم، سیمان، کاشی و سرامیک، گچ ساختمانی، رول و شمش آهن، پلی اتیلن و سنگ گرانیت از مهمترین کالاهای جابجا شده در بندر آستارا است.

کیانوش امیری با اعلام اینکه بیش از ۱۳۰ هزار متر مکعب از داخل حوضچه بندر آستارا لایروبی شده است، این اقدام را در فراهم نمودن بستر لازم برای پهلوگیری و تردد کشتی‌های بزرگ مفید دانست.

وی گفت: عملیات لایروبی بندر آستارا با پشتیبانی مالی و اداری اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان صورت خواهد گرفت و به محض مساعد شدن هوا کانال بندر آستارا نیز لایروبی خواهد شد.

امیری ادامه داد: میزان بارگیری و تخلیه کالاهای صادراتی و وارداتی از ابتدای امسال تا پایان آبان ماه در این بندرگاه ۱۳۵ هزار تن بوده و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴۰ درصد افزایش یافته‌است.

رئیس اداره بندر و دریانوردی آستارا، تصریح کرد: بالا بودن رقم صادرات نشانه رونق ارزآوری از مرز دریایی آستارا است.

دعوت از بازرگانان کشور برای بهره برداری از راه‌های مرزی آستارا

فرماندار آستارا در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر اقدام سازمان بنادر و دریانوردی و شرکت سرمایه گذاری کاوه در راه اندازی شبکه حمل و نقل کانتینری را گامی بلند در رونق اقتصادی و ارزآوری دانست و از صادرکنندگان تره بار و کیوی خواست که محصولات خود را با برنامه ریزی و زمان بندی منظم از طریق شبکه حمل و نقل کانتینری بندر آستارا صادر کنند.

عباس صابر، بر توجه بیشتر بازرگانان و فعالان بخش خصوصی برای بهره برداری و ارزآوری از راه‌های مرزی آستارا توصیه و اظهار کرد: طبق اعلام اداره بندر و دریانوردی آستارا و با توجه به قوانین مناطق ویژه اقتصادی بندرها، بخش خصوصی زمانی می‌تواند در این مناطق سرمایه گذاری کند که کالای مورد نیاز خود را از طریق دریا وارد یا در آن مناطق تولید کند.

بندر آستارا فرصتی برای کار آفرینی و سرمایه گذاری

نماینده مردم آستارا در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر سرمایه گذاران بخش خصوصی را به ایجاد کارگاه‌های تولیدی در منطقه ویژه اقتصادی بندر مرزی آستارا فراخواند و اظهار کرد: سرمایه گذاران بخش خصوصی با ایجاد کارگاه‌های تولیدی در منطقه ویژه اقتصادی بندر آستارا می‌توانند به توسعه و اشتغال این شهرستان مرزنشین شمال کشور کمک کنند.

غلامرضا مرحبا با بیان اینکه آستارا به دلیل برخورداری از سه مرز فعال دریایی، ریلی و زمینی، زبانزد است، افزود: رونق صادرات از مجتمع بندری آستارا نشانه فعال بودن چرخ تولید داخلی و فعالیت چشمگیر تولیدکنندگان است و تجار و بازرگانان می‌توانند از فرصت و ظرفیت این بندر مرزی و فعال شمال ایران برای تجارت خارجی و ارزآوری استفاده کنند.

ضرورت اهمیت به اقتصاد دریا محور

یکی از راه‌های شکوفا شدن اقتصاد دریایی، سهیم شدن مردم همان نقطه در زمینه اقتصاد دریا است، طوری که مردم خود را از دریا بیگانه ندانند و در حفظ و حراست آن تلاش کنند.

قطعاً در توسعه اقتصادی، درآمدهای دریایی بی تأثیر نخواهد بود و بنادر در این زمینه نقش مهمی دارند. راه اندازی تورها و حمل و نقل ارزان دریایی، انجام صید به موقع و قانونی، سالم سازی زیستگاه آبزیان، جلوگیری از ورود فاضلاب به دریا، اشاعه فرهنگ کاهش آلودگی محیط زیست دریایی و ده‌ها طرح و روش دیگر با کمک مردم را می‌توان در بندر و منطقه ویژه اقتصادی آستارا راه اندازی کرد که در دراز مدت به اقتصاد دریا محور کمک می‌کند.

بندرهایی همچون بندر مرزی آستارا، قوتی راهبردی در اقتصاد دریا محور محسوب می‌شوند، لذا در شرایط تحریم سخت از جانب دشمن، مسئولان مربوطه کشوری باید از همه ظرفیت‌های چنین بنادری که در حاشیه مرز قرار دارند برای رشد و توسعه بیشتر اقتصادی کشور و منطقه بهتر استفاده کنند و کاستی‌های آنها را که مانعی برای توسعه بیشتر اقتصادی و اشتغالزایی محسوب می‌شوند رفع کنند.